قوانین جنگ شکست خورده‌اند

به نوشته هفته‌نامه اکونومیست، جهان برای تحقق آرمان‌های بعد از جنگ جهانی دوم تلاش کرده است. اسرائیل در خشونت متولد شد و از آن زمان تاکنون با تنش بین رعایت حقوق جهانی و خانه بودن برای مردمی در سرزمینی مورد مناقشه دست‌وپنجه نرم کرده است. جنگ سرد، تقابل بین دو سیستمی بود که اغلب با قوانین بشردوستانه به عنوان امری ناخوشایند برخورد می‌کردند و آن را زیر پا می‌گذاشتند، با این حال، پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، امیدهایی برانگیخته شد که رهبران قانون‌شکن باید پاسخگو باشند.
حالا غزه نشان می‌دهد که این دیدگاه در حال شکست خوردن است. قوانین جنگ نقض می‌شوند و سازوکار اجرای آنها دیگر کار نمی‌کند. با این حال، این شکست، اسرائیل را از پاسخگویی به اقداماتش در غزه، از جمله جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت، مبرا نمی‌کند. در حالی که بنیان‌های آن به عنوان یک دموکراسی لیبرال ایجاب می‌کند که چنین باشد.
جنگ اسرائیل علیه حماس، به مرگ و ویرانی در مقیاس عظیم تبدیل شده است. بیشتر غزه ویرانه است، میلیون‌ها غیرنظامی آواره شده‌ و ده‌ها هزار نفر کشته شده‌اند. با این حال، بنیامین نتانیاهو نمی‌تواند جلوی میل خودش را بگیرد. این هفته مشخص شد که او می‌خواهد تمام غزه را اشغال کند. این درحالی است که حماس دیگر یک تهدید نظامی نیست، بنابراین جنگ دیگر استراتژی ندارد و ادامه مبارزه دیگر عادلانه نیست.
بدتر از آن، دولت اسرائیل، با وجود وظایفی که به عنوان یک قدرت اشغالگر دارد، با جلوگیری از توزیع غذا بین غیرنظامیان از این کار به عنوان سلاحی علیه حماس استفاده می‌کند. این کار حتی زمانی که منجر به گرسنگی و مرگ افراد مایوس در صف‌های دریافت جیره غذایی شد، ادامه یافت. اسرائیل با محاصره غیرنظامیان در مناطق کوچک و تخریب سیستماتیک خانه‌های آنها، در حال پاکسازی قومی نیز هست.
حماس، ۲۲ ماه پیش با موجی از گروگان‌گیری و خشونت این درگیری را آغاز کرد. این گروه اخیرا به رسمیت شناختن دولت فلسطین که توسط بریتانیا، کانادا و فرانسه وعده داده شده است را «ثمره» هفتم اکتبر توصیف کرد. با این حال هیچ کس معتقد نیست که اقدامات حماس، این رفتار اسرائیل را تبرئه می‌کند، چراکه اسرائیل یک دموکراسی است.
همزمان با نقض قوانین جنگ، سیستمی که این قوانین را تثبیت می‌کند، در حال فروپاشی است. کنوانسیون‌های ژنو در پی مصون نگه داشتن غیرنظامیان بودند، اما این کنوانسیون‌ها برای جنگ‌های بین کشورها تدوین شده بودند. امروزه در بیشتر درگیری‌ها حداقل یک گروه شبه‌نظامی درگیر است که جداسازی جنگجویان از غیرنظامیان را دشوار می‌کند. طبق قانون ژنو، نسبت بالای تلفات غیرنظامیان به نظامیان در غزه، دلیلی بر ارتکاب جرم نیست. جنگجویان حماس در میان غیرنظامیان پناه می‌گیرد و در چنین شرایطی، بسیاری از غیرنظامیان جان خود را از دست می‌دهند همانگونه که آمریکا در فلوجه و موصل مواجه شد.
در این شرایط، دادگاه کیفری بین‌المللی فعال‌تر شده و برای بازداشت نتانیاهو و وزیر دفاع وقت او حکم صادر کرده است. آفریقای جنوبی نیز تنها ۱۲ هفته پس از هفتم اکتبر، اسرائیل را در دادگاه بین‌المللی کیفری به نسل‌کشی متهم کرد و این به فعالان حقوق بشر اجازه داد پس از صدور حکم، کمپین‌هایی را برای تحریم اسرائیل در غرب تقویت کنند. فعالان حقوق بشر در رویای خود تصور می‌کنند که دادگاه‌ها ارزش‌های جهانشمول را بر قدرت‌هایی تحمیل کنند که این ارزش‌ها را قبول ندارد. اما آنها شکست خوردند، چرا که قدرت‌های بزرگ از جمله آمریکا و چین، این دادگاه‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند و همچنین صدور احکام نهایی توسط دادگاه‌های بین‌المللی نیز زمان زیادی می‌برد و این احکام هم قدرت اجرایی محدودی دارند.
با اینحال، قوانین جنگ فقط ابزاری برای سرزنش نظامیان و نازی‌ها نبودند؛ بلکه نمونه‌ای جدید در تاریخ طولانی‌ای بودند که بعضی طرف‌های درگیر، خودشان را به محدودیت‌هایی ملزم می‌کردند. در گذشته، در اسرائیل، تحقیق در مورد جنگ‌ها و مسوول دانستن برخی از رهبران سیاسی و نظامی انجام شده است اما امروز، پاسخگویی در سطح بالاتری وجود ندارد و دیوان عالی و دادستان کل درگیر یک جنگ قدرت داخلی با نتانیاهو هستند و وقتی صحبت از انتقاد از عملکرد دولت نتانیاهو در مورد غزه می‌شود، آنها در عمل غایب بوده‌اند.
از منظر نشریه اکونومیست، اسرائیل باید برای جلوگیری از قحطی در حال وقوع، غزه را با غذا و دارو پر کند. همچنین باید با آتش‌بس موافقت کند که این امکان را ایجاد می‌کند که گروگان‌های خود را آزاد کند. همچنین لازم است پس از پایان جنگ، احتمالا تحت نظر یک نخست‌وزیر جدید، یک کمیسیون تحقیق واقعا مستقل تشکیل شود.
جهان خارج و به‌ویژه ایالات متحده نیز در تحقق این امر نقش دارند. صلح در غزه به دونالد ترامپ کمک می‌کند تا منطقه‌ای بی‌ثبات را آرام کند. آمریکا بارها در گذشته برای متوقف کردن جنگ‌های اسرائیل مداخله کرده است. این هفته نیز تقریبا ۶۰۰ مقام امنیتی سابق اسرائیل از ترامپ خواستند که امروز دوباره اقدام کند.
برخی از اسرائیلی‌ها فکر می‌کنند که می‌توانند اکنون هر کاری که دوست دارند انجام دهند و بعدا روابط خود را با غرب ترمیم کنند. اما دیدگاه‌ها نسبت به اسرائیل در اروپا تیره و تار است و در آمریکا در میان دموکرات‌ها و راست‌گرایان MAGA در حال تغییر است. اگر اسرائیل به یک دولت قومی ملی‌گرا تبدیل شود که کرانه باختری را ضمیمه خود کرده و مردم آن را سرکوب می‌کند، خشونت متوقف نخواهد شد.
به گزارش اکوایران،ممکن است بگویید که پس از تجربه بدترین حمله در تاریخ خود، اسرائیل تمایلی به محاکمه رهبرانش نخواهد داشت اما نکته عمیقی که از کنوانسیون‌های ژنو برمی‌آید این است که کشورهایی که بی‌شرمانه و بدون پیگیری قوانین جنگ را نقض می‌کنند، تنها به قربانیانشان آسیب نمی‌رسانند، بلکه در واقع به خودشان هم آسیب می‌زنند.